Blog Vital Skin Clinic

De invloed van orthomoleculaire voedingsleer bij acne; Een mythe of onmisbare must?

Er is steeds meer gaande in de wereld als het gaat over voedingsleer. Vele interventies zoals diëten en suppletie zijn online en in de databanken te vinden. Het toepassen van nieuwe ontwikkelingen wordt nog niet altijd gedaan, ondanks dat steeds meer onderzoeken uitwijzen dat voeding een essentiële rol speelt bij het verbeteren van de gezondheid en huidziekten (1,2,3).

De maatschappij is de laatste honderd jaar sterk veranderd. Heeft de druk van ons sociale leven, de stress die we ervaren en het soort voeding dat wij tot ons nemen effect op onze huid en kan dit dé oorzaak zijn van de steeds meer voorkomende acne? Zorgt het goede leven van de 21ste eeuw ervoor dat acne een welvaartsziekte is geworden? Wat doet onze voeding met ons lichaam en in onze cellen? En nog een zeer interessante vraag: wat doet antibiotica met ons lichaam en de huid?

In de orthomoleculaire voedingsleer hebben we dit mooie uitgangspunt: Wanneer optimale concentraties van vitaminen, mineralen, sporenelementen, eiwitten, vetten en koolhydraten in het lichaam in de juiste verhoudingen aanwezig zijn, zal een aandoening sneller en langduriger genezen (5). ‘’Laat voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding.’’ (5). Binnen de orthomoleculaire voedingsleer wordt niet alleen naar voeding zelf gekeken, maar ook naar de processen en effecten van voeding in het lichaam. De holistische kijk op ons welzijn en op de relatie met (welvaarts)ziekten wordt steeds meer toegepast, en wij helpen jou daar graag bij!

Na het lezen van deze blog ben jij op de hoogte over wat orthomoleculaire voeding inhoudt, wat de nieuwe bevindingen zijn én krijg je als eerste de tips om jouw voedingspatroon met makkelijke kleine stapjes aan te passen.

Oorzaak en triggers van acne

Uit een onderzoek in 2021 (6), dat specifiek gericht was op de acnepatiënt binnen Nederland, kwam naar voren dat de zorg voor acne niet optimaal is en zeker niet eensgezind. Vele zorgprofessionals geven andere zorg en adviezen en deze zijn weinig tot niet op elkaar aangesloten.
Het ontstaan en de verergering van acne heeft verschillende oorzaken. De grootste toename wordt veroorzaakt door vermeerdering en verandering in talgaanmaak, een disbalans in ons microbioom, verhoorning van de huid en als laatste een inflammatoire onstekingreactie van de huid (3). Al deze veroorzakers lijken volgens de acne leidraad los te staan van ons inwendige gestel en de voeding die we tot ons nemen (4), maar is dat wel zo?

In de oertijd waren de mensen actief door voedsel te vangen en vervolgens op te eten. Wanneer er was gegeten, was het daarna tijd voor rust. In onze westerse leefstijl doen wij het andersom. Wij eten om actief te kunnen zijn. Onze werkdagen worden langer en zwaarder. Daarna willen we graag onze sociale contacten bijhouden of gaan we trainen in de sportschool. Om niet uitgeput te raken eten we veelal vaker én meer op een dag. Ons lichaam verbrandt al het voedsel tot energie. Wat gebeurt er tijdens de verbranding en vertering van voedsel en hoe kan dit acne en andere ontstekingen veroorzaken?

Glycemische lading

Vooral het westerse voedingspatroon heeft voeding met een hoge glycemische lading (GL) (1,2,3). Hoe hoger de GL, hoe sneller de omzetting naar glucose verloopt en hoe sneller het lichaam de suiker kan gebruiken als energiebron. Hoe lager de GL, hoe trager en gelijkmatiger dat omzettingsproces verloopt. De GL komt vooral uit koolhydraten, oftewel suikers (7,8). Bij koolhydraten onderscheiden we enkelvoudige en meervoudige suikers. Enkelvoudige koolhydraten worden snel in het bloed opgenomen (5). Doordat het snel in het bloed wordt opgenomen, stijgt de suikerspiegel in het bloed en spreken we van een hoge GL. Daarnaast geeft dit ook een flinke belasting op de alvleesklier, welke snel veel insuline in het bloed moet pompen. Enkelvoudige koolhydraten zitten vooral in frisdrank, vruchtensappen uit pak, energiedrankjes, koek, snoep, taart, et cetera. Meervoudige koolhydraten leveren ook energie, maar de opname in het bloed gaat langzamer, de alvleesklier is minder overbelast en de GL is hierdoor lager (5). 

Hoe hoger de GL is, hoe meer insuline nodig is om de bloedglucosespiegel te laten dalen (7,8). Bij verbruik van insuline komt IGF-1 (insuline groeifactoren) vrij (7,8,9,10). IGF-1 is een belangrijk hormoon dat de activiteit van mTORC1 activeert (1,2,3,11). mTORC1 is een hormoon dat de talgproductie verhoogt en daarmee acne kan veroorzaken (2,3,10). Dit betekent dat bij ieder eetmoment altijd IGF-1 wordt aangemaakt en verhoogd, wat resulteert in hogere concentraties aan mTORC1. Hoe hoger de GL hoe meer mTORC1 gestimuleerd wordt. Dit kan de acne veroorzaken of verergeren. Daardoor is het beter om etenswaren met een hogere glycemische index te laten staan, (hoe lekker ze ook zijn).

Zuivel, rood vlees en chocolade

Buiten de GL van voeding, zijn koemelk en zuivelproducten de belangrijkste bestanddelen van ons westerse dieet waarvan bekend is dat ze een rol spelen bij het ontstaan en verergeren van acne (1,2,3,8,11,12). Melk en zuivelproducten bevatten caseïne en wei-eiwitten (whey proteïne) die de IGF-1 en insulineconcentraties verhogen. Hierdoor stijgt wederom de mTORC-1 concentratie, met als gevolg een verhoogde talgproductie. Daarnaast stimuleren zuivel en voornamelijk rood vlees het stofje Leucine in ons lichaam, wat vervolgens weer de mTORC1 stimuleert (2,3,8). In Figuur 1 is schematisch weergegeven welke stoffen direct of indirect de mTORC1 stimuleren (13)

De invloed van verzadigde vetten op mTORC1 mogen ook niet vergeten worden. De verzadigde vetten zorgen direct voor een verhoogde mTORC1 in het lichaam (2,3). Met onverzadigde vetten werkt dit weer net wat anders. Het binnenkrijgen van een teveel aan omega-6 kan de inflammatie verhogen, daarentegen werkt omega-3 juist inflammatie verlagend (ontstekingsremmend).

Ondanks dat vlees ook vele goede vitaminen en mineralen bevat, kan de inname door personen met acne beter beperkt worden. Hoogstwaarschijnlijk zorgt vlees, net als zuivel, voor een verhoging van mTORC1. Wat dus weer resulteert in een verhoogde talgproductie.

Een andere en veel besproken trigger van acne is chocolade. Chocolade kan op meerdere vlakken een effect hebben op de acne. Het bestaat grotendeels uit suiker en zuivel die beiden de IGF-1 stimuleren. Wat ook heel belangrijk is, zijn de oliezuren uit cacaoboter. Dit zorgt voor verhoorning van de huid (3,8,9).  

Darmflore

Onderzoeken tonen aan dat een goede darmflora van belang is voor een gezonde huid. Door onze westerse leefstijl en voeding raken de bacteriën in de darmen nogal eens uit balans. Een probiotica supplement inzetten om de darmflora weer te herstellen kan een goede oplossing zijn.  Daarnaast is dit zeker bij het gebruik van een antibioticum belangrijk. Antibioticum doden zowel de goede als de slechte bacteriën, waardoor de darmflora verstoord kan raken. Om de darmflora goed te houden, is het daarom van belang een goede probiotica in te zetten tijdens een antibiotica en na een kuur. Probiotica zijn goede bacteriën die van nature in onze darmen voorkomen (14). Let bij de inname van probiotica ook altijd op prebiotica. Prebiotica is te vinden in bepaalde voedingsmiddelen zoals zoete aardappel, ui en knoflook en voorziet de probiotica (bacteriën) van de juiste voedingsstoffen. Hierdoor kunnen zij beter hun werk doen en overleven zij langer in de darm.

De invloed van voeding werd al jaren onderschat en verdween naar de achtergrond. Er wordt soms te snel gegrepen naar medicatie en reguliere geneeskunde om een probleem op te lossen. De oorzaak wordt hiermee niet aangepakt, in tegendeel zelfs (5). Veelal blijven de symptomen aanwezig wanneer we stoppen met de medicatie. Voeding speelt een onmisbare rol bij acne en de impact van voeding is veelal beter onderbouwd dan de meeste behandelingen die worden uitgevoerd in de praktijk. Voeding en de huid blijven een complex verhaal en er zullen steeds weer nieuwe interventies komen. Daarbij is het ook nog zo dat voeding per persoon verschillend kan werken. Al het bovenstaande uit de wetenschappelijke onderzoeken is algemeen en kunnen de huid triggeren om de acne te verergeren, maar het is helaas geen vaste sleutel tot het oplossen van acne. Wat bij de één wel werkt hoeft bij de ander niet te werken. Natuurlijk helpen wij graag met uitvinden wat het beste werkt voor jou. Dit kan ook dieper onderzocht worden met een EMB test.

Hier alvast 14 tips om jouw voedingspatroon te verbeteren:

  • Wees kritisch naar het aantal eetmomenten en probeer het aantal aan te passen naar 4, 3 of zelfs 2 eetmomenten per dag. Uiteraard kun je dit ook geleidelijk afbouwen. Een koekje tussendoor telt ook als een eetmoment.
  • Vervang zuivel voor plantaardige producten, zoals biologische havermelk of kokosyoghurt. Het liefst de variant met zo min mogelijk toevoegingen;
  • Gebruik naast een antibiotica een probiotica om het darmmicrobioom te ondersteunen en eet prebiotische voeding;
  • Vervang voeding met een hoge glycemische lading voor producten met een lagere lading, online zijn hier ook veel schema’s over te vinden;
  • Verminder de verzadigde vetten en vervang deze voor omega-3 vetzuren;
  • Kies voor volkoren producten en laat de ‘’witte’’ producten staan, zoals witte rijst, wit brood en witte suiker bijvoorbeeld;
  • Verminder je (rood)vleesgebruik of wissel dit af met vis;
  • Gebruik voeding met een hoog gehalte aan antioxidanten, zoals blauwe bessen en ander (donker)gekleurd fruit;
  • Gebruik lever- en darmondersteunende voedingsmiddelen zoals ui, knolgewassen, knoflook, broccoli, wortelsoorten en bladgroenten;
  • Eet biologisch onbewerkte voeding;
  • Eet minimaal twee keer per week vette vis;
  • Neem voor een maaltijd een glas lauwwarm water met appelazijn of citroensap (met een rietje);
  • Vergeet geen noten, zaden en pitten (1-12,17).

Het is vaak lastig om in één keer volledig alle aanpassingen door te voeren binnen een eetpatroon. Start daarom met kleine veranderingen en stappen te starten. Dat is beter en langer vol te houden.

Lotte van den Berg            
Eigenaresse Vital Skin Clinic – Student huidtherapie Haagse Hogeschool – Orthomoleculair adviseur

Lotte van den Berg
Eigenaresse Vital Skin Clinic – Student huidtherapie Haagse Hogeschool – Orthomoleculair adviseur – Schoonheidsspecialiste Bleiswijk – Schoonheidssalon Bleiswijk

Disclaimer:
Er kan geen aansprakelijkheid worden verleend aan de hand van het artikel of het geven van adviezen. Je bent als huidtherapeut zelf verantwoordelijk voor het geven van de adviezen en het volgen van de richtlijnen.

Referenties:

1.       Melnik BC, Zouboulis CC. Potential role of FoxO1 and mTORC1 in the pathogenesis of Western diet‐induced acne. Exp Dermatol. 2013 May; 22 (5): 311–315. https://doi.org/10.1111/exd.12142.

2.       Melnik B. Dietary intervention in acne. Attenuation of increased mTORC1 signaling promoted by Western diet. Dermato-Endocrinology. 2012 February; 4 (1): 20–32. https://doi.org/10.4161/derm.19828.

3.       Claudel JP, Auffret N, Leccia MT, Poli F, Dréno B. Acne and nutrition: Hypotheses, myths and facts. JEADV. 2018 October; 32 (10): 1631–1637. https://doi.org/10.1111/jdv.14998.

4.       Nederlandse vereniging van Huidtherapeuten. NVH-leidraad acne. 2021 June. 45. [Geraadpleegd op: 14 april 2022].

5.       Stichting Ortho Health Foundation. Orthomoleculair Adviseur Basis (OAB). Beschikbaar op: https://www.sohf.nl/opleidingen/orthomoleculair-adviseur-basis-oab. [Geraadpleegd op op 16 april 2022].

6.       De Vries F, Tjin E, Driessen R, Vehof H, Van De Kerkhof P. Exploring patient journeys through Acne Healthcare: A patient perspective. Journal of Dermatological Treatment. 2021 June; 30:1–8. https://doi.org/10.1080/09546634.2021.1940808

7.       Çerman AA, Aktaş E, Altunay İK, Arıcı JE, Tulunay A, Ozturk FY. Dietary glycemic factors, insulin resistance, and adiponectin levels in acne vulgaris. JAAD. 2016 April 6; 75 (1): 155–162. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2016.02.1220

8.       Melnik BC, Schmitz G. Role of insulin, insulin-like growth factor-1, hyperglycaemic food and milk consumption in the pathogenesis of Acne Vulgaris. Exp Dermatol. 2009 September 11; 18 (10): 833–841. https://doi.org/10.1111/j.1600-0625.2009.00924.x.

9.       Reynolds RC, Lee S, Choi JY, Atkinson FS, Stockmann KS, Petocz P, et al. Effect of the glycemic index of carbohydrates on acne vulgaris. MDPI. 2010 October 18; 2 (10): 1060–72. https://doi.org/10.3390/nu2101060.

10.    Fiedler F, Stangl G, Fiedler E, Taube K. Acne and nutrition: A systematic review. ActaDV. 2016 May 3; 97 (1): 7–9. https://doi.org/10.2340/00015555-2450.

11.    Melnik BC. The role of mtorc1 in acne pathogenesis and treatment. Expert Review of Dermatology. 2014 January 10; 8 (6): 617–22. https://doi.org/10.1586/17469872.2013.846514

12.    Aghasi M, Golzarand M, Shab-Bidar S, Aminianfar A, Omidian M, Taheri F. Dairy intake and acne development: A meta-analysis of observational studies. Clinical Nutrition. 2019 June 1; 38 (3): 1067–75. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2018.04.015.

13.    HUYD Expertise. Visser R. De (on)misbare rol van voeding bij acneHUYD-expertise centrum. Beschikbaar op: https://www.huydexpertise.nl/avada_portfolio/opleiding-voeding-en-de-huid/. [Geraadpleegd op: 12 maart 2022].

14.    Restore Skin Clinic. Bailey A. Melbourne. Beschikbaar op: http://restoreskinclinic.com.au. [Geraadpleegd op: 12 april 2022].

15.    Chen H, Zhang T, Yin X, Man J, Yang X, & Lu M. Magnitude and temporal trend of acne vulgaris burden in 204 countries and territories from 1990 to 2019: an analysis from the Global Burden of Disease Study 2019. BJD.  2021 November; 186 (4): 673–683. https://doi.org/10.1111/bjd.20882

16.    Healthdata. Acne vulgaris level 3 cause. IHME. Beschikbaar op: https://www.healthdata.org/results/gbd_summaries/2019/acne-vulgaris-level-3-cause. [Geraadpleegd op: 26 mei 2022].

17.    Asha MZ, Khalil SF. Efficacy and safety of probiotics, prebiotics and synbiotics in the treatment of Irritable Bowel Syndrome: A systematic review and meta-analysis. SQUMJ. 2020 February; 20 (1): 13. https://doi.org/10.18295/squmj.2020.20.01.003.

KOP

Lees onze andere blogs: